Życie nieustannie bombarduje nas wyborami. Gdzie pojechać na wakacje? Który serial obejrzeć na wieczór? Jaką pracę wybrać? Teoretycznie obfitość możliwości powinna nas cieszyć, ale dla wielu z nas staje się źródłem stresu i blokady. Jeśli zdarza Ci się odkładać decyzje w nieskończoność, bo ciągle czekasz na „coś lepszego”, być może zmagasz się z FOBO – Fear of Better Option, czyli lękiem przed przegapieniem idealnej alternatywy. Co to FOBO i jak sobie z nim radzić? Przyjrzyjmy się bliżej.

FOBO – co to takiego?

Termin FOBO, czyli strach przed lepszą opcją, został stworzony przez Patricka McGinnisa, amerykańskiego inwestora i autora, który wcześniej spopularyzował pojęcie FOMO (Fear of Missing Out – lęk przed przegapieniem). FOBO to jego bardziej podstępny kuzyn. O ile FOMO popycha nas do działania w obawie, że coś nas ominie, FOBO działa odwrotnie – zatrzymuje nas w miejscu. To uczucie, że każda decyzja, którą podejmujemy, może nie być tą najlepszą, bo za rogiem czai się coś atrakcyjniejszego. W efekcie czekamy, analizujemy, porównujemy… i nie robimy nic.

Wyobraź sobie, że planujesz weekendowy wypad. Przeglądasz oferty hoteli, czytasz recenzje, sprawdzasz pogodę. Minuty zamieniają się w godziny, a Ty wciąż nie możesz się zdecydować, bo może za chwilę pojawi się tańsza oferta albo bardziej malownicza lokalizacja? To klasyczny przykład FOBO w akcji. Dotyczy to zarówno drobiazgów, jak i życiowych rozdroży – od wyboru restauracji na kolację po decyzję o zmianie miejsca pracy.

Dlaczego FOBO nas dopada?

Żyjemy w czasach, w których dostęp do informacji i opcji jest niemal nieograniczony. Internet zalewa nas możliwościami: tysiące par butów w sklepach online, setki potencjalnych partnerów na aplikacjach randkowych, dziesiątki ofert pracy na portalach rekrutacyjnych. Wydawałoby się, że to raj dla każdego, kto lubi mieć kontrolę. Ale badania pokazują coś innego – zbyt duży wybór może nas sparaliżować. Naukowcy odkryli, że aktywność mózgu rośnie, gdy musimy wybierać spośród kilkunastu opcji, ale zarówno ich nadmiar, jak i niedostatek prowadzą do przeciążenia i dezorientacji.

FOBO nie jest jednak problemem wyłącznie współczesności. To także kwestia osobowości i okoliczności. Osoby z tendencją do perfekcjonizmu, niską samooceną czy brakiem zaufania do własnych decyzji są bardziej narażone na ten syndrom. Co ciekawe, FOBO często dotyka też tych, którzy mają przywilej wyboru – bo żeby bać się lepszej opcji, najpierw trzeba mieć jakiekolwiek opcje do rozważenia.

Jak FOBO wpływa na nasze życie?

Ciągłe zwlekanie z decyzjami ma swoją cenę. Po pierwsze, tracimy czas – godziny spędzone na scrollowaniu Netflixa zamiast oglądania filmu to tylko wierzchołek góry lodowej. Po drugie, obciążamy swoje emocje – nieustanne wahanie rodzi frustrację, a czasem nawet poczucie winy, że znów nie udało się działać. Po trzecie, nasze niezdecydowanie odbija się na innych – znajomi czekają na odpowiedź, gdzie się spotykacie, partner irytuje się, że kolacja wciąż nie wybrana, a szef zastanawia się, dlaczego projekt nadal stoi w miejscu.

Patrick McGinnis podkreśla, że przewlekłe FOBO może zepsuć relacje i sprawić, że staniemy się mniej efektywni w pracy czy mniej obecni w życiu osobistym. To błędne koło: im dłużej czekamy na idealną opcję, tym bardziej czujemy, że tracimy kontrolę.

Jak pokonać FOBO i ruszyć z miejsca?

Dobra wiadomość? FOBO da się oswoić. Oto kilka praktycznych kroków, które pomogą Ci przełamać paraliż decyzyjny:

1. Ogranicz wybór – Zamiast przeglądać wszystkie możliwości, wyznacz sobie konkretną pulę, np. trzy hotele, dwa filmy, jedną ofertę pracy. Mniej opcji to mniej stresu.
2. Ustal deadline – Daj sobie określony czas na podjęcie decyzji, np. 15 minut na wybór knajpy na obiad. Gdy czas minie, działaj.
3. Zaufaj intuicji – Często nasz pierwszy impuls jest najlepszy. Zamiast analizować w nieskończoność, posłuchaj, co podpowiada Ci przeczucie.
4. Pogódź się z niedoskonałością – Nie ma idealnych decyzji. Każdy wybór niesie ryzyko, ale też szansę na coś wartościowego. Trawa u sąsiada zawsze będzie wydawać się bardziej zielona – to iluzja.
5. Doceniaj to, co masz – Zamiast szukać „lepszego”, skup się na tym, co już wybrałaś. Może ten serial na który się zdecydujesz, okaże się strzałem w dziesiątkę?

FOBO w codzienności – czy to dotyczy Ciebie?

Zastanów się: ile razy w tym tygodniu utykasz w pętli niezdecydowania? Może to pora, by spojrzeć na swoje nawyki z nowej perspektywy. FOBO nie musi być Twoim wrogiem – to sygnał, że masz możliwości, a to już dużo. Kluczem jest nauczyć się nimi zarządzać, zamiast pozwalać, by one zarządzały Tobą.

Życie to nieustanne wybory, ale nie muszą one być źródłem lęku. Następnym razem, gdy staniesz przed dylematem, weź głęboki oddech i powiedz sobie: „To wystarczy. Działam”. Bo czasem lepsza opcja to ta, którą po prostu wybierzesz i przekujesz w działanie.